Research: Odżywianie - listopad 2009

Czy picie mleka powoduje raka?

Picie mleka w dużej ilości powoduje obniżenie tłuszczu w organizmie, ale może też zwiększać ryzyko raka. Obszerne badania populacji łączą spożycie mleka z podwyższeniem ryzyka raka prostaty. W Finlandii ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrosło o 63% wśród mężczyzn, spożywających w ciągu dnia najwięcej nabiału. Naukowcy z McGill University pod przewodnictwem Michaela Pollaka wywnioskowali, że wysoka zawartość hormonów w mleku może tłumaczyć tę zależność. Mleko zawiera czynnik wzrostu IGF-1 i co najmniej 15 rodzajów estrogenów, z których kilka promuje wzrost komórek rakowych. Androgeny zawarte w mleku zwiększają liczbę receptorów androgenowych. Korzyści płynące z picia mleka przewyższają negatywny skutek, jakim może być nieznacznie podwyższone ryzyko raka. Wysokie spożycie mleka zmniejsza ryzyko otyłości i wysokiego ciśnienia krwi. Mleko i inne produkty pochodne zmniejszają ilość konwertazy angiotensyny (podwyższającej ciśnienie krwi), hamują powstawanie skrzepów we krwi przyczyniających się do ataku serca oraz promują aktywność endorfin w mózgu (substancja naturalnie uśmierzająca ból). Beztłuszczowe mleko jest doskonałym napojem po treningu, ponieważ dostarcza wodę i wysokiej jakości białka i węglowodany, które wspierają regenerację i wzrost mięśni.
(Science News, 28 marca 2009)
 
Śniadania o niskim indeksie glikemicznym hamują uczucie głodu i zwiększają zużycie tłuszczu

Organizm gromadzi tłuszcz na tzw. „czarną godzinę” i nie jest łatwo się go pozbyć. Skuteczne strategie odchudzania powinny zmniejszać apetyt, zwiększać zużycie tłuszczu i przyspieszać metabolizm. Badanie Emmy Stevenson i uczonych z University of Nottingham w Zjednoczonym Królestwie pokazało, że ćwiczenie wykonane po śniadaniu złożonym z posiłku o niskim indeksie glikemicznym, spełnia wyżej wymienione warunki skutecznego odchudzania. Indeks glikemiczny odnosi się do szybkości, z jaką pożywienie podnosi poziom cukru we krwi. Pokarmy bogate w węglowodany złożone, białka i tłuszcze a jednocześnie ubogie w węglowodany proste, powodują obniżenie poziomu cukru we krwi skuteczniej niż posiłki bogate w cukry proste. Podczas badania, prowadzące siedzący tryb życia kobiety z nadwagą spożywały śniadanie o wysokim lub niskim indeksie glikemicznym, a następnie spacerowały przez 60 minut. Spalanie tłuszczu było większe i uczucie głodu po treningu mniejsze u kobiet, które zjadały posiłek o niskim indeksie glikemicznym, ponieważ posiłki o takim indeksie promują utlenianie podczas wysiłku i zapobiegają uczuciu głodu.
(„Journal Nutrition” 2009, 139, s. 390–397)
 
 
Alfa-laktoalbumina czy żelatyna z tryptofanem zmniejszają apetyt?

Diety wysokobiałkowe promują utratę wagi, ponieważ zmniejszają uczucie głodu i ilość zjadanego pokarmu. Niektóre aminokwasy budujące białka mogą być zamienione w wątrobie na cukier we krwi, co hamuje ośrodki głodu w mózgu. Kluczowe aminokwasy i białka także mają bezpośredni wpływ na ośrodki głodu i sytości w mózgu, lecz niektóre działają lepiej niż inne. Badanie z Maastricht University w Holandii pokazuje, że w porównaniu do śniadań z zawartością białka serwatkowego, kazeiny lub serwatką GMB, śniadanie wzbogacone alfa-laktoalbuminą lub żelatyną z tryptofanem o 40% ograniczyło apetyt oraz o 20% zmniejszyło ilość spożywanego pokarmu podczas lunchu. Białka i aminokwasy w diecie są ważne dla kontroli wagi, ponieważ pomagają zmniejszać apetyt i ilość spożywanego jedzenia.
(„Clinical Nutrition”, w druku, opublikowano w Internecie w lutym 2009)
 
Niektóre kwasy tłuszczowe hamują metabolizm androgenów

Testosteron to dla wzrostu mięśni ważny hormon. Jest zamieniany na dihydratestosteron (DHT) przy pomocy enzymu zwanego 5-alfa-reduktazą. DHT jest silnym androgenem (męskim hormonem), który natychmiast łączy się z receptorami androgenowymi w całym organizmie – z wyjątkiem mięśni szkieletowych. Mięśnie zawierają duże ilości 5-alfa-reduktazy, a więc DHT ma niewielki wpływ na hipertrofię mięśni. Wysoki poziom DHT może zwiększyć ryzyko powiększenia gruczołu prostaty i męskiego łysienia. DHT jest też istotny dla wydolności sportowej, ponieważ przyspiesza impulsy nerwowe w centralnym i obwodowym układzie nerwowym oraz zwiększa poziom agresji. Japońscy badacze odkryli, że kwasy tłuszczowe o średniej długości łańcucha, np. kwas palmitynowy, kwas pentadekanowy, kwas mirystynowy i kwas laurynowy hamują aktywność 5-alfa-reduktazy, co zmniejsza poziomy DHT. Ta informacja może być przydatna dla zapobiegania i leczenia raka prostaty i męskiego łysienia.
(„Chemistry Biodiversity” 2009, 6,  s. 503–512)
 
Suplementy monohydratu kreatyny zwiększają poziomy energii w mięśniach

Większość dietetyków sportowych klasyfikuje monohydrat kreatyny, jako najsilniejszy suplement poprawiający wydajność sportową. U osób reagujących na kreatynę środek ten zwiększa siłę, moc, masę mięśni i wydajność w powtarzanych seriach ćwiczeń o wysokiej intensywności (czyli w treningu interwałowym). Działa głównie poprzez podnoszenie poziomu fosfokreatyny (CP) w mięśniach i prawdopodobnie przez włączanie chemicznych ścieżek sygnałowych w mięśniach, co wywołuje syntezę białek. Fosfokreatyna jest wysokoenergetycznym związkiem chemicznym, wykorzystywanym w celu odnowienia w mięśniach zapasów adenozynotrifosforanu (ATP), który jest niezbędny dla wykonywania ćwiczeń i w ogóle – do życia. Andrew Jones i naukowcy z  Exeter University w Wielkiej Brytanii wykazali, że 5 dni podawania kreatyny (5 g cztery razy na dobę) o 8% zwiększyło poziom fosfokreatyny w mięśniach. Zaskakujące było to, że kreatyna spowolniła tempo, w jakim fosfokreatyna resyntezowała ATP. Procesy w organizmie zawsze dążą do równowagi i próbują zużywać jak najmniej energii. Organizm rekompensuje zwiększony poziom CP w mięśniach powstały na skutek suplementacji kreatyną, zwalniając proces metabolizmu. Mięśnie mają więcej energii, więc nie muszą tak ciężko pracować.
(„American Journal of Physiology: Regulatory Integrative Comparative Physiology” 2009, 29, R1078–R1087)
 
Witamina B12 może zapobiegać kurczeniu się mózgu

Kurczenie się mózgu to typowy objaw starzenia, występujący u osób w wieku około 60 lat. Jednak neurolodzy spierają się co do jego wpływu na pamięć i zdolności poznawcze. Badanie z University of Oxford w Wielkiej Brytanii pokazuje, że osoby, u których wykazano najwyższy poziom witaminy B12, były 6 razy mniej podatne na kurczenie się mózgu na skutek starzenia. Podczas badania, co roku przez 5 lat, u osób pomiędzy 61–87 rokiem życia mierzono poziom witaminy B12 we krwi i przy pomocy rezonansu magnetycznego sprawdzano objętość mózgu. Wszyscy badani mieli normalny poziom witaminy B12 we krwi. Bardziej odporni wydawali się być jedynie ci badani, którzy mieli najwyższy poziom witaminy. Badanie pokazało związek pomiędzy poziomem witaminy B12 a objętością mózgu, ale nie wykazało, że zażywanie witaminy zapobiegnie kurczeniu się mózgu spowodowanego wiekiem (badania są jeszcze w toku). Naukowcy nie wykazali też związku pomiędzy niskim poziomem witaminy B12 i zmniejszoną sprawnością umysłową. Prawdopodobnie lepiej jest podnieść poziom tej witaminy poprzez dietę, zamiast zażywać suplementy. Dobrymi źródłami opisywanej witaminy są nabiał, mięso, ryby i wzbogacone płatki śniadaniowe.
(„Neurology” 2008, 71, s.  826 –832)